Hướng thoát hiểm cho DN BĐS?
Theo nhận định của các chuyên gia, trong thời điểm thị trường BĐS khó khăn như hiện nay, các DN phải tìm dự án có tính thanh khoản cao, kể cả giảm lợi nhuận để duy trì sự phát triển. Việc phát triển dự án căn hộ cho thuê sẽ là một trong những “ngã rẽ” giúp các DN BĐS vượt qua chặng đường khó trước mắt.
Thị trường tiềm năng
Theo kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới, nhất là các nước phát triển, phát triển nhà ở cho thuê là giải pháp quan trọng để giải quyết vấn đề nhà ở tại khu vực đô thị. Các nước này đều có 2 loại hình nhà cho thuê đó là nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư để phục vụ cho các đối tượng có thu nhập thấp và DN đầu tư xây dựng cho thuê đối với các đối tượng thu nhập trung bình trở lên. Ở Mỹ tỷ lệ người thuê nhà chiếm 32%, trong đó thuê nhà ở xã hội là 3%, tại Đức tỷ lệ người thuê nhà ở tới 57% trong đó thuê nhà xã hội 6%, Pháp tỷ lệ thuê nhà ở 38%, trong đó nhà xã hội là 16%... phát triển nhà cho thuê thực sự sôi động đối với các DN BĐS tại các nước này. Tuy nhiên để khuyến khích phát triển nhà ở cho thuê các nước đều có chính sách ưu đãi kèm theo điều kiện bắt buộc, có khung pháp lý chặt chẽ về nhà ở cho thuê để bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.
Còn ở Việt Nam, do giá nhà ở quá cao so với thu nhập, hầu hết những người thu nhập trung bình - đối tượng lớn trong xã hội vẫn chưa có khả năng tiếp cận sở hữu về nhà ở. Nhu cầu về nhà ở cho những đối tượng có thu nhập thấp, thu nhập trung bình, những đối tượng mới di cư về đô thị cũng được dự báo tăng ở mức cao do quá trình đô thị hóa và phát triển kinh tế. Đây chính là những yếu tố tạo nên tiềm năng của thị trường nhà cho thuê mà các DN cần hướng tới khai thác.
Thực tế theo các DN, từ trước tới nay, phát triển nhà cho thuê chưa bao giờ là hướng đi hấp dẫn đối với họ, việc tiếp cận quỹ đất khó khăn, tiền sử dụng đất cao, vốn đầu tư thì nhiều trong khi thời gian thu hồi vốn lâu… khiến các DN chưa bao giờ tính đến phát triển thị trường này.
Trong khi đó theo các chuyên gia, nếu tiếp cận được quỹ nhà cho thuê với giá hợp lý, chất lượng ở tốt, người dân chắc chắn sẽ thay đổi quan điểm, thói quen về nhà ở và sở hữu nhà ở. Thay vì thị trường bị tê liệt như hiện nay, các dự án nhà cho thuê sẽ tạo sự sôi động trở lại.
DN cần có bước đi “chậm”
Để khuyến khích các DN tích cực tham gia đầu tư xây dựng nhà ở cho thuê, Dự thảo Nghị định về phát triển và quản lý nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị vừa được Bộ Xây dựng trình Chính phủ đã đưa ra nhiều ưu đãi. Cụ thể đưa hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở thuê vào danh mục được ưu đãi đầu tư; chủ đầu tư được hưởng ưu đãi miễn tiền sử dụng đất, miễn, giảm thuế thu nhập từ cho thuê nhà, được vay vốn ưu đãi hoặc bù lãi suất khi vay vốn từ Ngân hàng phát triển Việt Nam các quỹ nhà ở; được tăng hệ số sử dụng đất lên 1,3 lần so với tiêu chuẩn quy hoạch… Dự thảo cũng quy định sau 10 năm kể từ ngày bàn giao nhà, chủ sở hữu được quyền bán nhà cho thuê và chỉ phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo giá quy định cho Nhà nước.
Qua phản ánh của một số DN BĐS, vấn đề khó khăn nhất khi triển khai các dự án này đó là có sẵn quỹ đất sạch và nguồn vốn để đầu tư xây dựng. Nếu các địa phương bố trí được quỹ đất cũng như tạo điều kiện để DN tiếp cận được các nguồn vốn theo quy định, các DN này sẵn sàng bắt tay ngay vào triển khai, nhất là trong giai đoạn cần “thoát hiểm” như hiện nay. Có lẽ điểm hấp dẫn nhất đối với các DN là được hưởng ưu đãi nhưng chỉ phải “nuôi, giữ nhà” trong 10 năm sau đó được bán. “Nếu được hỗ trợ về vốn, DN sẽ không nặng về tính lỗ, lãi bởi trong 10 năm đầu vẫn có thể thu hồi được vốn. Việc quản lý các khu nhà cho thuê sẽ được chặt chẽ, coi trọng hơn bởi chính là tài sản của DN. Sau 10 năm, nếu quản lý tốt, nhà không bị xuống cấp nhiều, DN có thể dễ dàng thu lại được vốn” - đại diện một DN chia sẻ.
Sau một thời gian dài “ăn nóng”, hưởng lợi nhuận lớn từ các dự án BĐS, nhà ở thương mại, khi thị trường nhà đất đi xuống, bắt buộc các DN BĐS phải tính đến những bước đi “chậm” nhưng lâu dài hơn. Tuy nhiên sự đi trước của Nhà nước trong công tác quy hoạch, đầu tư cơ sở hạ tầng, thực hiện các cơ chế hỗ trợ về tài chính, tín dụng… sẽ là yếu tố then chốt để triển khai các chương trình nhà ở trong đó có nhà cho thuê.
Nguyên Hương