Gạch lát vỉa hè - bộ cánh của những con đường
Đi dọc theo các tuyến phố chính trong nội thành Hà Nội, một trong những đô thị đẹp nhất cả nước hoặc các tuyến phố tại quận 1, quận 3 TP Hồ Chí Minh mới thấy được tầm quan trọng của vỉa hè. Nó không chỉ tạo hành lang cho người đi bộ, nhất là khi thủ đô của chúng ta luôn phải đón một lượng lớn khách du lịch mỗi ngày, đặc biệt là du khách nước ngoài. Chính vì vậy mà việc sử dụng gạch lát vỉa hè không chỉ đơn thuần là giao thông nữa mà bên cạnh đó tính thẩm mĩ cũng đã được quan tâm rất nhiều. Trong dịp đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội vừa qua rất nhiều tuyến phố như Nguyễn Thái Học, Trần Hưng Đạo, Lê Thánh Tôn, Vạn Bảo,... tuy là vỉa hè còn khá mới nhưng đều được thay gạch lát mới, đây là dự án nằm trong kế hoạch đại lễ, điều này cho thấy vai trò rất lớn của vỉa hè trong tổng quan diện mạo của các tuyến phố.. Chính vì vậy mà các loại gạch lát hè không chỉ đòi hỏi độ chắc chắn mà tính thẩm mỹ cũng rất cao. Vỉa hè là khu vực chủ yếu dành cho người đi bộ, không chịu nhiều lực mạnh từ các phương tiện cơ giới nên việc ưu tiên yếu tố thẩm mỹ cũng là điều dễ hiểu.
Gạch lát vỉa hè chủ yếu được làm từ chất liệu bê tông đổ khuôn sẵn như gạch block lát hè tự chèn, cũng có nhiều loại gạch có chất liệu từ đá tự nhiên hoặc đá nhân tạo, với hai loại này đều có ưu nhược điểm nhất định, nếu như với chất liệu bê tông thì độ bền kém hơn, còn với chất liệu từ đã cẩm thạch thì độ mài mòn nhanh hơn, dễ gây trơn trượt. Bên cạnh đó là các hình khối khác nhau như gạch block lát hè hình vuông, chữ nhật, tam giác, gạch block lát hè zic zac, gạch lục lăng, gạch bát giác... cùng với đủ màu sắc đa dạng như xanh, đỏ, vàng, trắng,... đây là một ưu thế rất lớn trong việc trang trí của loại vật liệu xây dựng này. Đáp ứng nhu cầu và xu thế hiện nay của quy hoạch, xây dựng đô thị các doanh nghiệp sản xuất thường hướng nhiều hơn nữa đến mẫu mã, chủng loại bắt mắt hơn để cung ứng cho thị trường. Tuy nằm trong top vật liệu trang trí nhưng hiện nay gạch lát vỉa hè đang khẳng định chỗ đứng trong làng vật liệu xây dựng nói chung và diện mạo đô thị nói riêng.
Mỗi con đường hay tuyến phố đẹp nhất hiện nay của các đô thị Việt Nam đều có vai trò rất lớn của đôi cánh vỉa hè, nó được tôn lên bởi những hàng gạch được lát kiểu cách, trang trí hoa văn, đan xen những hình khối khác nhau tạo ra một sự hài hòa rất ấn tượng. Thời gian gần đây, phong trào xây dựng các đô thị văn minh, thanh lịch, đường phố xanh, sạch, đẹp được dấy lên thì việc cải tạo lại hết sức được chú trọng, chính vì vậy mà song hành với việc nâng cấp đường sá thì vỉa hè lại được đầu tư hơn cả. Ở nhiều khu vực, tuyến phố vỉa hè còn là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, vui chới, thể dục thể thao dành cho mọi người. Điều này cũng dễ hiểu vì sao mà tính mỹ quan đô thị lại được đề cao và các doanh nghiệp sản xuất và cung cấp gạch lát vỉa hè lại càng đưa ra nhiều mẫu mã hơn và không ngừng mang thẩm mỹ trang trí cho từng viên gạch.
Trên những viên gạch lát vỉa hè luôn được tạo độ sần là các hoa văn trang trí, đây không chỉ là chi tiết mang tính thẩm mỹ mà còn là yếu tố chống trơn trượt cho vỉa hè. Dù là trên chất liệu đá hay bê tông thì nhà sản xuất cũng sử dụng hoa văn trang trí kết hợp yếu tố an toàn cho công trình. Gạch lát vỉa hè tuy không phải chịu lực mạnh nhưng không phải vì thế mà bỏ qua được yếu tố chất lượng.
Một công trình xây dựng luôn phải được bảo hành qua yếu tố thời gian, nhất là một loại vật liệu trang trí lại ở ngoài trời và nơi công cộng như vậy.
Hiện nay, gạch lát vỉa hè không chỉ dành cho các tuyến phố hay trên các con đường, nơi công công mà còn được sử dụng rộng rãi trong các công trình dân sinh. Người ta sử dụng làm các sân vườn, hiên nhà, đường trong vườn, bậc thềm, trong các công viên cũng sử dụng nhiều loại gạch này.
Khi thi công ốp lát gạch trên vỉa hè người ta luôn chú ý đến độ thông thoáng và khô ráo khi gặp nước hay những cơn mưa chính vì vậy mà gạch lát vỉa hè không bao giờ thi công một cách quá cố định vững chắc tuyệt đối. Đặc điểm này còn tiện cho việc thay mới và thi công lại khi có dấu hiệu xuống cấp. Khảo sát trên nhiều tuyến phố chính tại khu vực trong nội thành Hà Nội cho thấy một sự đa dạng trong các kiểu dáng, chất liệu mỗi vỉa hè của một tuyến phố, những điều dễ thấy điểm chung nhất ở các tuyến phố này là tính thẩm mỹ của các loại gạch lát đều khá cao, một đặc trưng của gạch lát vỉa hè.